Cyprian Kamil Norwid (1821-1883)
Poeta, dramatopisarz, prozaik, artysta plastyk.
Urodził się 24 września we wsi Laskowo-Głuchy (okolice Warszawy).
Wcześnie osierocony wychowywał się u babki Hilarii z Sobieskich Zdziechowskiej.
1831 – 1837
Uczęszczał do warszawskiego gimnazjum, którego nie ukończył, następnie do szkoły malarskiej. W późniejszym okresie braki w edukacji uzupełniał gromadząc wiedzę z najróżniejszych dziedzin, często bardzo przypadkowo.
1840
Zadebiutował wierszem “Mój ostatni sonet”, opublikowanym w warszawskim piśmie “Piśmiennictwo Krajowe”.
1842
Wyjechał za granicę, by już nigdy nie powrócić do kraju. Podróżował po Europie, odwiedzając Drezno, Norymbergę, Monachium, Weronę, Ferrarę, Florencję, gdzie rozpoczął studia na wydziale rzeźby w Akademii Sztuk Pięknych.
Drugie imię “Kamil”, nawiązujące do wodza rzymskiego Marcusa Furiusa Camillusa, przyjął podczas bierzmowania w Rzymie.
1845
Poznaje Marię Kalergis, największą, niespełnioną miłość swojego życia. Jej postać wywarła ogromny wpływ na jego twórczość.
1846
Został aresztowany w Berlinie i oskarżony o współdziałanie w wydarzeniach rewolucyjnych na ziemiach polskich. W więzieniu nabawił się częściowej głuchoty. Później zamieszkał w Brukseli, gdzie zdecydował się ostatecznie pozostać na emigracji.
1848
Rozpoczął poszukiwania swojego miejsca w życiu – najpierw Rzym, następnie Paryż. Tu związał się ze stronnictwem księcia A.J. Czartoryskiego i brał czynny udział w życiu emigracji. Kłopoty osobiste, m.in. niespełniona miłość do M. Kalergis, oraz problemy finansowe, spowodowały wyjazd do Ameryki, gdzie również mu się nie powiodło.
1854
Powrócił przez Londyn do Paryża, którego nie opuścił już do końca życia. Z roku na rok popadał w coraz większą biedę i konflikty ze znajomymi, które dodatkowo pogłębiała głuchota. W 1877 roku zmuszony został do zamieszkania w Ivory w Zakładzie Świętego Kazimierza, przeznaczonym dla polskich sierot i weteranów. W okresie powstania styczniowego próbował włączyć się w bieg wydarzeń, m.in. za pomocą politycznych memoriałów.
1883
w nocy z 22 na 23 maja roku odszedł na zawsze. Zaraz po śmierci, w czasie porządkowania pokoju, spalone zostały papiery zgromadzone w kufrze pisarza. Pochowany został na cmentarzu Ivory. Po pięciu latach, na skutek wygaśnięcia koncesji, jego szczątki przeniesione zostały do polskiego grobu zbiorowego na cmentarzu w Montmorency, a następnie, po ponownym wygaśnięciu koncesji – do zbiorowego grobu domowników Hotelu Lambert.
2001
Prochy Norwida wróciły do Polski.
Cypriana Kamila Norwida nazwać można poetą tragicznym. Przebył on cierniową drogę od całkowitego niedoceniania za życia poprzez zapomnienie po śmierci, aż do całkowitego odrodzenia po latach.
Dziś Norwid uznawany jest za wybitnego polskiego poetę, prekursora poezji współczesnej. Został odkryty przez Zenona Przesmyckiego (Miriama), krytyka literackiego Młodej Polski. Tworzył w epoce romantyzmu, ale nie był typowym romantykiem. Przeciwstawiał się poglądom, że sztuka rodzi się z natchnienia. Dla Norwida była ona rezultatem ciężkiej i żmudnej pracy artysty. Niektóre jego poglądy były zbieżne z poglądami romantyków. Norwid żądał od sztuki narodowości, uważał, że każde dzieło artystyczne powinno wyrażać ducha narodowego, zawierać treści narodowe. Prócz wielu rysów indywidualnych, różnił się od innych romantyków tym, że podejmował tematy ponadczasowe, uniwersalne, a nawet historię Polski i problem walki o niepodległość ujmował w kategoriach ogólnoludzkich.
W poezji Norwida ważne są motywy kultu ludzi wielkich (wybitnych jednostek i ich miejsca w społeczeństwie), rozważania o człowieku (jego sytuacji w świecie, zależności od historii, cywilizacji i natury, konflikcie jednostka-świat), historii (istota dziejów ludzkości), sztuki i roli artysty, miłości jako uczucia ponadczasowego, dorobku kulturowego antyku i jego związkach ze współczesnością.
W 1851 roku ukazał się poemat “Promethidion”. Lata 1857-1865 to okres powstawania zbioru “Vademecum” (cyklu stu wierszy, wśród których są tak znane, jak “Fortepian Chopina” czy “Klaskaniem mając obrzękłe prawice”). Norwid to nie tylko poeta. Znane są i inne jego utwory: dramaty, nowele, dialogi czy traktaty. Dlatego wspomnieć trzeba o jego nowelach: “Bransoletka”, “Ad Leones!”, “Czarne kwiaty” i “Białe kwiaty”, lokowanych na pograniczu prozy wspomnieniowej i nowelistyki czy wreszcie dramatach “Pierścień wielkiej damy”, “Zwolon”, “Kleopatra i Cezar”.
Jako artysta plastyk zdobył uznanie Francuzów i w 1868 został członkiem Société des Artistes. Współpracował także z Société Philologique.
W 2001 w 180. rocznicę urodzin poety zorganizowano w Krakowie i Warszawie festiwal “Norwid bezdomny” pod patronatem Instytutu Dziedzictwa Narodowego. 24 września 2001 w Krypcie Wieszczów na Wawelu złożono urnę z ziemią z paryskiego grobu Norwida.
Ostatnio zaktualizowano 15 września 2020 o 14:42